چگونه از میزان آهن بدن خود آگاه شویم؟

به گزارش پایگاه خبری گلبانگ دنا،عضو هیات علمی گروه علوم آزمایشگاهی دانشکده پیراپزشکی شیراز گفت: سیستم گوارش بدن انسان، در جذب آهن بسیار هوشمند عمل می‌کند، به عنوان مثال با آگاهی به اهمیت آهن برای رشد میکروب ها، در هنگام مواجهه با میکروب، بدن تب کرده و کانال های ورودی آهن از گوارش تخریب می‌شود تا میکروب توان رشد نداشته باشد.

دکتر حبیب اله گل افشان افزود: هر گلبول قرمز بدن انسان دارای ۲۵۰میلیون مولکول هموگلوبین است و هر مولکول هموگلوبین چهار مولکول آهن دارد و هر مولکول آهن به یک مولکول اکسیژن می‌چسبد و از این رو هر گلبول قرمز شما که از ریه عبور می‌کند یک میلیارد مولکول اکسیژن را برای سوخت و ساز به بافت ها می‌برد. در هر میلی متر مکعب خون انسان حدود پنج میلیون گلبول قرمز وجود دارد و به ازای هر کیلوگرم وزن بدن، ۷۵ سی سی خون در گردش است. هر سی سی برابر هزار میلیمتر مکعب است.

وی تصریح کرد: گلبول قرمز با وجودی که در دریای اکسیژن به سر می‌برد، اما ذره ای از اکسیژن مصرف نمی‌کند و برای بقای حیات از سوخت و ساز غیرهوازی بهره می‌برد که حاصل آن تولید انرژی اندک است، اما با همین اندک انرژی ۱۲۰روز عمر می‌کند و در این طول عمر حدود ۲۰۰کیلومتر راه پرپیچ و خم عروق را طی کرده و در بار امانت اکسیژن دست اندازی نکرده و همه را به بافت ها تحویل می‌دهد.

عضو هیات علمی گروه علوم آزمایشگاهی دانشکده پیراپزشکی شیراز گفت: آهن موجود در بدن یک انسان بالغ و سالم به اندازه سه تا چهار گرم است، اما همین مقدار، کل متابولیزم یک شخص ۷۰ کیلوگرمی را اداره می‌کند.

نشانه های کمبود آهن در بدن

وی ادامه داد: آهن نه تنها برای متابولیسم بلکه برای رشد سلول های «اپی تلیال»، رشد مو و پردازش امور مغزی بسیار مهم است. کاهش دقت و کاهش تمرکز از عوارض جدی کمبود آهن به ویژه در کودکان است که با جبران آهن برطرف می‌شود.

برای سنجش میزان ذخیره آهن در آزمایشگاه از آزمایش «فریتین» استفاده می‌شود؛ در بانوان باید دست کم ۵۰ و در آقایان ۱۰۰ میکروگرم فریتین در لیتر وجود داشته باشد.

منابع غذایی آهن

گل افشان اضافه کرد: چنانچه عدد آزمایشگاهی مقدار فریتین در عدد ۱۰ ضرب شود، برابر با میلی گرم آهن ذخیره شده در بدن است. برای مثال اگر فریتین شما ۳۰ باشد، ۳۰۰ میلی گرم آهن ذخیره دارید. گوشت، عدس، لوبیا، ماهی و جگر منابع سرشار آهن هستند.

اما برخی عادات غذایی موجب عدم جذب آهن می‌شود. برای مثال نوشیدن چای بعد از خوردن غذا، مصرف نانی که خمیر آن زود تهیه شده باشد و خوردن شیر و سویا با غذا های حاوی آهن، مانع از جذب آن می‌شود.

کمبود آهن در بانوان و آقایان

عضو هیات علمی گروه علوم آزمایشگاهی دانشکده پیراپزشکی شیراز گفت: کمبود آهن در بانوان بیشتر ناشی از خونریزی های ماهانه است؛ گرچه بایستی از دست دادن آهن از سیستم گوارش هم مدنظر باشد، اما کمبود آهن در آقایان ناشی از خونریزی های گوارشی است. نکته مهم اینکه درمان کمبود آهن در آقایان پایان راه نیست، بلکه افراد باید از نظر زخم های گوارشی و بدخیمی ها نیز مورد بررسی قرار گیرند.

به یاد داشته باشید چنانچه پزشک برای شما آزمایش خون در مدفوع درخواست کند از سه روز قبل از انجام آزمایش از خوردن ویتامین C، کلم بروکلی، طالبی، شلغم، تربچه، هویج، موز و آلوسیاه خوداری کنید.